Reizen in de zwangerschap

Ben je voornemens om op reis te gaan tijdens de zwangerschap (dit kan zijn voor werk, vakantie of naar je thuis/geboorteland) wees je er dan van bewust dat er gezondheidsadviezen en mogelijk ook vaccinaties en medicatie van toepassing kunnen zijn. Bespreek reisplannen altijd met ons.

Reizen tijdens de zwangerschap hoeft geen probleem te zijn. Het is belangrijk om je goed voor te bereiden en eventueel reisplannen aan te passen. Zeker als je wilt reizen naar gele koortsgebieden of landen waar zika of malaria voorkomt.

Tijdens de zwangerschap verandert er veel in je lichaam: de weerstand is verminderd. Dit geeft een verhoogd risico op (gecompliceerde) infecties. De kans op medische hulp is dan groter. De veiligste reisperiode is het tweede trimester van de zwangerschap: vierde tot en met zesde maand. De meeste vrouwen voelen zich dan het fitst en de kans op een spontane abortus of vroeggeboorte is dan het kleinst.

Verzekering

De kans dat je medische hulp in het buitenland nodig hebt is groter in de zwangerschap. Hiervoor is het verstandig om een goede reisverzekering af te sluiten. De ziektekostenverzekering vergoedt niet altijd alle medische kosten die in een buitenland gemaakt worden. Een reisverzekering vergoedt dan het verschil.

Vaccinaties

Strikt genomen mogen de meeste vaccinaties tijdens de zwangerschap gegeven worden. Als het niet anders kan, dan wordt het ook gedaan. Vaccinaties met ‘levend vaccin’, zoals gele koorts, worden liever niet gegeven. Onze ervaring is dat de meeste vrouwen het geen prettige gedachte vinden om tijdens de zwangerschap gevaccineerd te worden. Het risico van vaccinatie wegen we af tegen het risico op infecties tijdens de reis.

Handig om te weten:

Heb je reisplannen en een zwangerschapswens? Laat u dan alvast vaccineren.
Na een vaccinatie tegen gele koorts, bof, mazelen en rode hond is het advies om de eerste maand niet zwanger te worden.
Reizen naar een malaria- en/of gele koortsgebied wordt sterk ontraden.

Reizigersdiarree

Reizigersdiarree is ondanks goede hygiënemaatregelen niet altijd te voorkomen. Het gebruik van een diarreeremmer tijdens zwangerschap wordt afgeraden. ORS (een suiker/zoutoplossing) kun je wel gebruiken. ORS stopt de diarree niet, maar voorkomt uitdroging. Neem deze vanuit Nederland mee op je vakantie, dan hoef je in het buitenland hier niet naar opzoek.

Malaria en gele koorts

Een malaria- of gele koortsinfectie tijdens de zwangerschap vormt een ernstige bedreiging voor zowel moeder als kind. Optimale bescherming tegen malaria is in de zwangerschap niet altijd mogelijk. Daarom wordt afgeraden om tijdens de zwangerschap naar malaria- of gele koortsgebieden te reizen. Ga je toch op reis naar zo’n gebied? Bezoek dan tijdig het reizigersspreekuur van de GGD.

Zika

Een besmetting met het zikavirus verloopt vaak zonder klachten. Als mensen klachten krijgen, zijn deze meestal erg mild. Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat het zikavirus aangeboren afwijkingen kan veroorzaken, waaronder microcefalie (kleine schedelomvang). Vrouwen die zwanger zijn of op korte termijn zwanger willen worden en op reis willen gaan naar landen waar het zikavirus voorkomt, kunnen in aanraking komen met het virus. Voor hen heeft het RIVM reisadviezen opgesteld.

Reisadvies voor zwangere vrouwen of vrouwen met zwangerschapswens én hun partners

(Kijk ook op de pagina Landen waar het zikavirus voorkomt)

Aan zwangere vrouwen en vrouwen die tijdens of vlak na de reis in een land waar het zikavirus heerst zwanger willen worden, wordt geadviseerd om de noodzaak van de reis te bespreken met een arts en reizen die niet noodzakelijk zijn uit te stellen.
Meld een recent bezoek aan een land waar het zikavirus heerst tijdens de reguliere controles bij uw verloskundige of arts. Zeker als binnen twee weken na terugkeer klachten optreden die passen bij een infectie door het zikavirus.
Vrouwen die zwanger willen worden, wordt geadviseerd om dit uit te stellen tot minstens één maand na terugkomst uit een land waar het zikavirus heerst.
Mannen die in landen zijn geweest waar het zikavirus heerst en een partner hebben die zwanger is of zwanger wil worden, wordt geadviseerd minstens twee maanden een condoom te gebruiken bij seksueel contact. Dit geldt ook voor mannen die geen klachten hebben gehad.
Om de ziekte bij een partner (m/v) te voorkomen wordt aan mannen die in landen zijn geweest waar het zikavirus heerst, geadviseerd om uit voorzorg twee maanden een condoom te gebruiken bij seksueel contact.

In de tropen

Ben je als zwangere vrouw in de tropen, neem dan altijd – overdag en ’s nachts – zorgvuldig strikte maatregelen om muggenbeten te voorkomen:

Draag bedekkende kleding
Smeer onbedekte huid in met een muggenwerend middel dat DEET bevat. Kinderen jonger dan 2 en zwangere vrouwen mogen alleen producten met maximaal 30% DEET gebruiken.
Slaap onder een (geïmpregneerde) klamboe of in een muggenvrije ruimte.

Na de reis

Meld de reis naar gebieden waar het zikavirus voorkomt tijdens controles bij ons. Zeker als binnen twee weken na terugkeer klachten optreden die passen bij een infectie door zika-, dengue- (knokkelkoorts) of chikungunyavirus.
Mannen die in landen zijn geweest waar het zikavirus heerst en een zwangere vrouw hebben, wordt uit voorzorg geadviseerd om gedurende twee maanden een condoom te gebruiken.
Vrouwen die zwanger willen worden, wordt geadviseerd om dit uit te stellen gedurende één maand na terugkomst uit een land waar het zikavirus heerst. Gebruik in de tussentijd een condoom en/of andere anticonceptie bij seksueel contact. Voor hun mannelijke partner die in dergelijke gebieden gereisd heeft geldt echter een termijn van twee maanden, dit geldt ook voor mannen die geen klachten hebben gehad.

Vliegreizen

Ben je (meer dan) 36 weken zwanger? Dan nemen de meeste luchtvaartmaatschappijen je niet meer mee, vanwege de kans op een vroegtijdige bevalling in het vliegtuig. Bij een tweelingzwangerschap ligt deze grens op 32 weken. Deze termijn verschilt per vliegtuigmaatschappij, dus kijk dit altijd goed na voor je de vlucht boekt. Het is medisch onverantwoord te vliegen na de 37e week van de zwangerschap tot zeven dagen na de bevalling.

Als je voor die termijn, die de vliegtuigmaatschappij aanhoudt, een vliegreis gepland hebt en je hebt al een aardig buikje, vraag ons dan om een zwangerschapsverklaring. Zo kan je op de luchthaven aantonen hoe ver je zwangerschap gevorderd is.

Koorts

Hoge koorts kan negatieve invloed hebben op de baby en in het ergste geval de bevalling op gang brengen. Tijdens de zwangerschap kunnen niet alle medicijnen gebruikt worden. Paracetamol kan echter veilig genomen worden.

Medische hulp

De medische voorzieningen in de (sub)tropen zijn meestal slechter dan in Nederland. Je mag niet alle geneesmiddelen tijdens de zwangerschap gebruiken, wat de behandeling van infectieziekten moeilijker maakt.

Ga je bevallen in de (sub)tropen? Doe dit dan in een land waar het transfusiebloed wordt gecontroleerd op HIV en hepatitis B. Een bloedtransfusie komt gelukkig niet vaak voor, maar kan nodig zijn als er tijdens of na de bevalling complicaties optreden met veel bloedverlies.

Overige adviezen

Let goed op uw persoonlijke hygiëne.
Verblijf niet te lang boven de 3000 meter, vanwege een mogelijk zuurstoftekort.
Klachten? Complicaties? Bel ons direct op, wij kunnen inschatten of een arts in het buitenland geraadpleegd moet worden.

In het vliegtuig

Vraag naar een zitplaats aan het gangpad voor meer beenruimte en comfort.
Loop elk half uur een stukje om trombose te voorkomen.
Drink voldoende water, in een vliegtuig is de lucht namelijk erg droog.

Advies op maat

Bij de GGD reizigersinformatie kun je advies op maat krijgen. Het wel of niet vaccineren van zwangere vrouwen is maatwerk en dient door deskundigen op het gebied van reizigersadvisering te gebeuren. De risico’s zullen per land en per situatie bekeken worden. Het risico op ziekte en de te verwachten ziektelast en de mogelijke bijwerkingen van vaccins, dienen zorgvuldig tegen elkaar afgewogen te worden. Soms kan het verstandiger zijn om je reisbestemming te herzien.

Bron: RIVM en GGD reizigersinformatie.